အေရာင္အေသြးစံုလင္သည့္ ကခ်င္တိုင္းရင္း႐ိုးရာ ရက္လုပ္အထည္ဆန္းမ်ားကို ယခင္က ႐ိုးရာအသံုးေဆာင္ အျဖစ္ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ရက္မ်ားတြင္သာ ၀တ္ဆင္လာခဲ့ၾကရာမွ ယခုအခါ ေခတ္ႏွင့္အညီ ဒီဇိုင္းမ်ားတီထြင္ၿပီး က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ၀တ္စားဆင္ယဥ္လာၾကသည္ကို ေတြ႔ျမင္ေနရသည္။
လူႀကိဳက္မ်ားလာတဲ့ ကခ်င္႐ိုးရာ ေခတ္ေပၚ အမိ်ဳးသမီး အ၀တ္အစား တစ္မိ်ဳး။
Bawsang ေခၚ ကခ်င္တိုင္းရင္းသား မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားျဖစ္သည့္ ဂ်ိန္းေဖာ့၊ ရဝမ္၊ လခ်ိတ္၊ ဇိုင္ဝါး၊ ေလာ္ေဝၚ၊ လီဆူမ်ိဳးႏြယ္ မ်ား၏ ႐ိုးရာရက္လုပ္ထည္မ်ားကို ယခင္က ဘုရားေက်ာင္း၊ ပြဲလမ္းသဘင္ႏွင့္ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ရက္မ်ားတြင္သာ ၀တ္ဆင္လာခဲ့ေသာ္လည္း ယခုအခါတြင္ ေခတ္ႏွင့္အညီ ဒီဇိုင္းသစ္မ်ား ဖန္တီးကာ ၀တ္ဆင္လာၾကသျဖင့္ အႏုပညာရွင္မ်ားသာမက ေခတ္လူငယ္မ်ားအၾကား ေရပန္းစားလ်က္ရွိသည္။ “ကခ်င္ရိုးရာအဆင္းက ေတာ္ေတာ္ေလးစိတ္ဝင္စားဖို႔ ေကာင္းတယ္။ လွတယ္။ တျခားအဆင္ေတြနဲ႔မတူဘူး။ ပြဲေတြသြားလည္းထည္တယ္။ လူေတြကလည္း စိတ္ဝင္စားလို႔ဝတ္တာျဖစ္တယ္။ အခုေနာက္ပိုင္းေတြမွာ မဂၤလာေဆာင္ေတြမွာ ဝတ္လာတာမ်ားတယ္” ဟု ကခ်င္တိုင္းရင္းသူ ေမာ္ဒယ္ ေအာန္ဆိုင္းက ဂုဏ္ယူစြာ ေျပာဆုိသည္။
ယခုအခါတြင္ ကခ်င္ရက္လုပ္အဆင္မ်ားကို လြတ္လပ္ေပါ့ပါး သည့္ ဖက္ရွင္ဒီဇိုင္းမ်ားဖန္တီးကာ ဒီဇိုင္းအသစ္၊ ပံုစံအသစ္ မ်ားျဖင့္ ခ်ဳပ္လုပ္ၾကၿပီး ဖက္ရွင္႐ိွဳးပြဲမွအစ၊ မဂၤလာေဆာင္ပြဲ အထိ တခန္းတနား၀တ္ဆင္လာၾကရာ ကခ်င္ရက္လုပ္ထည္ မ်ား ေစ်းကြက္အတြင္း ေရာင္းအားေကာင္းလာေၾကာင္း ဒီဇိုင္းခ်ဳပ္လုပ္သူမ်ားႏွင့္ ရက္လုပ္ထည္မ်ားေရာင္း သည့္ ေစ်းဆိုင္မ်ားက ဆိုသည္။
“ဖက္ရွင္ေလာကလည္း Traditional pattern၊ တို႔ႏိုင္ငံကလည္း traditional ethnic pattern ေတြကို အရမ္းအားေပးလာတဲ့အခါၾကေတာ့ ဖက္ရွင္ထြင္တာ ပိုမ်ားလာေလေလ ပရိသတ္ေရာ လူငယ္ေတြအပိုင္း မွာ ေရာ၊ လူႀကီးေတြမွာေရာ ပိုၿပီးစိတ္ဝင္စားလာတာ ပိုမ်ားလာတယ္” ဟု နာမည္ႀကီး ကခ်င္တိုင္းရင္းရက္လုပ္ ထည္ ‘Ingra’ ကခ်င္ရိုးရာရကၠန္း ေက်ာင္းကို ဦးေဆာင္ေနသည့္ Yup ဆိုင္းအိန္က ေျပာသည္။ ယခင္က ကခ်င္႐ိုးရာအထည္ဆန္းတမ်ဳိးကို ဘုရားေက်ာင္းကန္၊ မဂၤလာေဆာင္ပြဲ၊ အလွ်ဴတန္းပြဲမ်ားတြင္ အမ်ဳိးသမီး အမ်ားစုက အေပၚေအာက္ ၀မ္းဆက္ခ်ဳပ္လုပ္ကာ ၀တ္ဆင္ၾကၿပီး၊ အမ်ဳိးသားအမ်ားစုမွာမူ ကခ်င္ပုဆိုးအစိမ္း ကြက ္ႏွင့္ အျဖဴေရာင္အက်ီတြဲကာ ၀တ္ဆင္ေလ့ရွိၾကသည္။
ယခုအခါတြင္ ကခ်င္ရက္လုပ္အဆင္မ်ားကို လြတ္လပ္ေပါ့ပါး သည့္ ဖက္ရွင္ဒီဇိုင္းမ်ားဖန္တီးကာ ဒီဇိုင္းအသစ္၊ ပံုစံအသစ္ မ်ားျဖင့္ ခ်ဳပ္လုပ္ၾကၿပီး ဖက္ရွင္႐ိွဳးပြဲမွအစ၊ မဂၤလာေဆာင္ပြဲ အထိ တခန္းတနား၀တ္ဆင္လာၾကရာ ကခ်င္ရက္လုပ္ထည္ မ်ား ေစ်းကြက္အတြင္း ေရာင္းအားေကာင္းလာေၾကာင္း ဒီဇိုင္းခ်ဳပ္လုပ္သူမ်ားႏွင့္ ရက္လုပ္ထည္မ်ားေရာင္း သည့္ ေစ်းဆိုင္မ်ားက ဆိုသည္။
“ဖက္ရွင္ေလာကလည္း Traditional pattern၊ တို႔ႏိုင္ငံကလည္း traditional ethnic pattern ေတြကို အရမ္းအားေပးလာတဲ့အခါၾကေတာ့ ဖက္ရွင္ထြင္တာ ပိုမ်ားလာေလေလ ပရိသတ္ေရာ လူငယ္ေတြအပိုင္း မွာ ေရာ၊ လူႀကီးေတြမွာေရာ ပိုၿပီးစိတ္ဝင္စားလာတာ ပိုမ်ားလာတယ္” ဟု နာမည္ႀကီး ကခ်င္တိုင္းရင္းရက္လုပ္ ထည္ ‘Ingra’ ကခ်င္ရိုးရာရကၠန္း ေက်ာင္းကို ဦးေဆာင္ေနသည့္ Yup ဆိုင္းအိန္က ေျပာသည္။ ယခင္က ကခ်င္႐ိုးရာအထည္ဆန္းတမ်ဳိးကို ဘုရားေက်ာင္းကန္၊ မဂၤလာေဆာင္ပြဲ၊ အလွ်ဴတန္းပြဲမ်ားတြင္ အမ်ဳိးသမီး အမ်ားစုက အေပၚေအာက္ ၀မ္းဆက္ခ်ဳပ္လုပ္ကာ ၀တ္ဆင္ၾကၿပီး၊ အမ်ဳိးသားအမ်ားစုမွာမူ ကခ်င္ပုဆိုးအစိမ္း ကြက ္ႏွင့္ အျဖဴေရာင္အက်ီတြဲကာ ၀တ္ဆင္ေလ့ရွိၾကသည္။
အမိ်ဴးသမီး အ၀တ္အစား ဒီဇိုင္းသစ္ တစ္မိ်ဳး။
ေခတ္ႏွင့္အညီ ဒီဇိုင္းထြင္ခ်ဳပ္လုပ္ထားသည့္ အ၀တ္အစား မ်ား ေစ်းကြက္အတြင္း ၀ယ္ယူသူမ်ားျပားလာသျဖင့္ ယခု အခါတြင္ ကခ်င္လူမ်ဳိးမ်ားသာမက၊ အျခားလူမ်ဳိးမ်ားကပါ ႏွစ္ၿခိဳက္စြာ၀တ္စားလာၾကသျဖင့္လူႀကိဳက္မ်ားသည့္တုိင္းရင္း အထည္ဒီဇိုင္းတမ်ဳိး ျဖစ္သည္။
တရုတ္ျပည္ မန္ရီွၿမိဳ႕ေနထိုင္သူ ကခ်င္လူမ်ဳိးမ်ားကလည္း ၎တို႔ေဒသတြင္ ကခ်င္တိုင္းရင္းအထည္ဆိုင္အေျမာက္ အမ်ား ဖြင့္လွစ္ထားသည္။ ထို႔အျပင္ ဂါဝန္ ဒီဇိုင္းဆန္း ခ်ဳပ္ ထည္မ်ားကိုလည္း ႏွစ္စဥ္ျပဳလုပ္ေလ့ရွိသည့္ ကခ်င္ရိုးရာ ဖက္ရွင္ၿပိဳင္ပြဲမ်ားတြင္ တခန္းတနား ၀တ္ဆင္ၾကသည္။
ကခ်င္ရိုးရာအထည္မ်ားကို ႐ိုးရာမပ်က္ ဒီဇိုင္းတီထြင္ အလွ ဖန္တီး သူ Asian Design Group အဖြဲ႕ဝင္မွ Shayi Fashion ဒီဇိုင္နာ အမ်ိဳးသမီး ေဘာက္ဆန္ ကမူ ကခ်င္မိတ္ (အဆင္ဆန္း) မ်ားကို ယခုအခါတြင္ မဂၤလာေဆာင္၀တ္စံု (သတို႔သား၊ သတို႔သမီး) ဒီဇိုင္းထြင္ ခ်ဳပ္လုပ္ေနရေၾကာင္း ယခုလို ေျပာသည္။
“အဲဒီ္အမတို႔ ကခ်င္ေတြက မဂၤလာေဆာင္ရင္ ရိုးရာဝတ္စံုကိုဝတ္တယ္၊ ေနာက္ပိုင္း ဧည့္ခံတဲ့အခ်ိန္မွာဆို တရုတ္ကလာတဲ့ သူတို႔သမီး၀တ္စံုဂါ၀န္ အႀကီးႀကီး ေတြ ဝတ္ၾကတယ္။ အမကအဲ့တာကို ဒီႏွစ္ ကခ်င္ပိတ္စနဲ႔ စလုပ္တယ္ဆိုေတာ့ ေစ်းကြက္တစ္ခုလိုျဖစ္လာတယ္။ ဒီႏွစ္ဆိုရင္ မဂၤလာေဆာင္ဝတ္စံုေတြလုပ္ျဖစ္ေတာ့ သတို႔သမီးေတြ မဆီလာအပ္တာ ပိုမ်ားလာတယ္” ဟု ဆိုသည္။ ယခင္က ႐ိုးရာမဂၤလာေဆာင္၀တ္စံုျဖစ္သည့္ မန္ေမာ္ (ကခ်င္) ၀တ္စံုမွာ ထူၿပီးေလးလံသည့္အတြက္ ၀တ္ဆင္ရသည္မွာ အဆင္မေျပျဖစ္ခဲ့ရေသာ္လည္း ယခုအခါ ဒီဇိုင္းအသစ္ႏွင့္ ခ်ဳပ္လုပ္၀တ္ဆင္လာသည့္ ၀တ္စံုမ်ားမွာ အသြင္ဆန္းကာ ၀တ္ဆင္ရလြယ္ကူ မည့္ အသြင္ရွိေၾကာင္း ကခ်င္႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈ ဗဟိုေကာင္မတီအဖြဲ႔၀င္ တဦးက မွတ္ခ်က္ေပး ေျပာဆိုသည္။ “အထည္ေတြကို ႐ိုး႐ိုးပံုတုံးနဲ႔ဝတ္ရင္ ဘယ္သူမွ သေဘာက်မွာမဟုတ္ဘူး။
ခုလိုဖက္ရွင္ဒီဇိုင္းနဲ႔ ဝတ္ဆင္လာ ေတာ့ ျမင္တဲ့သူတိုင္းလည္း ႀကိဳက္ႏွစ္သက္လာမယ္” ဟု ဂုဏ္ယူ၀မ္းေျမာက္ စြာ ေျပာဆိုသည္။သူက ဆက္ၿပီး “ကိုယ့္႐ိုးရာ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ကိုယ့္႐ိုးရာ ဝတ္စားဆင္ယင္မႈ ေခတ္နဲ႔အညီ ဒီဇိုင္းထြင္ၿပီးမွ ဆန္းျပားေအာင္ဝတ္ဆင္ၿပီးမွ ေဖာ္ထုတ္ၿပီးမွဝတ္တာကို က်ေတာ္တို႔ အားေပးပါတယ္။ သ႐ုပ္ပ်က္တာတို႔ လုပ္ရင္ေတာ့ မေကာင္းဘူးေပ့ါ” ဟု မွတ္ခ်က္ေပး ေျပာဆိုသည္။
တရုတ္ျပည္ မန္ရီွၿမိဳ႕ေနထိုင္သူ ကခ်င္လူမ်ဳိးမ်ားကလည္း ၎တို႔ေဒသတြင္ ကခ်င္တိုင္းရင္းအထည္ဆိုင္အေျမာက္ အမ်ား ဖြင့္လွစ္ထားသည္။ ထို႔အျပင္ ဂါဝန္ ဒီဇိုင္းဆန္း ခ်ဳပ္ ထည္မ်ားကိုလည္း ႏွစ္စဥ္ျပဳလုပ္ေလ့ရွိသည့္ ကခ်င္ရိုးရာ ဖက္ရွင္ၿပိဳင္ပြဲမ်ားတြင္ တခန္းတနား ၀တ္ဆင္ၾကသည္။
ကခ်င္ရိုးရာအထည္မ်ားကို ႐ိုးရာမပ်က္ ဒီဇိုင္းတီထြင္ အလွ ဖန္တီး သူ Asian Design Group အဖြဲ႕ဝင္မွ Shayi Fashion ဒီဇိုင္နာ အမ်ိဳးသမီး ေဘာက္ဆန္ ကမူ ကခ်င္မိတ္ (အဆင္ဆန္း) မ်ားကို ယခုအခါတြင္ မဂၤလာေဆာင္၀တ္စံု (သတို႔သား၊ သတို႔သမီး) ဒီဇိုင္းထြင္ ခ်ဳပ္လုပ္ေနရေၾကာင္း ယခုလို ေျပာသည္။
“အဲဒီ္အမတို႔ ကခ်င္ေတြက မဂၤလာေဆာင္ရင္ ရိုးရာဝတ္စံုကိုဝတ္တယ္၊ ေနာက္ပိုင္း ဧည့္ခံတဲ့အခ်ိန္မွာဆို တရုတ္ကလာတဲ့ သူတို႔သမီး၀တ္စံုဂါ၀န္ အႀကီးႀကီး ေတြ ဝတ္ၾကတယ္။ အမကအဲ့တာကို ဒီႏွစ္ ကခ်င္ပိတ္စနဲ႔ စလုပ္တယ္ဆိုေတာ့ ေစ်းကြက္တစ္ခုလိုျဖစ္လာတယ္။ ဒီႏွစ္ဆိုရင္ မဂၤလာေဆာင္ဝတ္စံုေတြလုပ္ျဖစ္ေတာ့ သတို႔သမီးေတြ မဆီလာအပ္တာ ပိုမ်ားလာတယ္” ဟု ဆိုသည္။ ယခင္က ႐ိုးရာမဂၤလာေဆာင္၀တ္စံုျဖစ္သည့္ မန္ေမာ္ (ကခ်င္) ၀တ္စံုမွာ ထူၿပီးေလးလံသည့္အတြက္ ၀တ္ဆင္ရသည္မွာ အဆင္မေျပျဖစ္ခဲ့ရေသာ္လည္း ယခုအခါ ဒီဇိုင္းအသစ္ႏွင့္ ခ်ဳပ္လုပ္၀တ္ဆင္လာသည့္ ၀တ္စံုမ်ားမွာ အသြင္ဆန္းကာ ၀တ္ဆင္ရလြယ္ကူ မည့္ အသြင္ရွိေၾကာင္း ကခ်င္႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈ ဗဟိုေကာင္မတီအဖြဲ႔၀င္ တဦးက မွတ္ခ်က္ေပး ေျပာဆိုသည္။ “အထည္ေတြကို ႐ိုး႐ိုးပံုတုံးနဲ႔ဝတ္ရင္ ဘယ္သူမွ သေဘာက်မွာမဟုတ္ဘူး။
ခုလိုဖက္ရွင္ဒီဇိုင္းနဲ႔ ဝတ္ဆင္လာ ေတာ့ ျမင္တဲ့သူတိုင္းလည္း ႀကိဳက္ႏွစ္သက္လာမယ္” ဟု ဂုဏ္ယူ၀မ္းေျမာက္ စြာ ေျပာဆိုသည္။သူက ဆက္ၿပီး “ကိုယ့္႐ိုးရာ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ကိုယ့္႐ိုးရာ ဝတ္စားဆင္ယင္မႈ ေခတ္နဲ႔အညီ ဒီဇိုင္းထြင္ၿပီးမွ ဆန္းျပားေအာင္ဝတ္ဆင္ၿပီးမွ ေဖာ္ထုတ္ၿပီးမွဝတ္တာကို က်ေတာ္တို႔ အားေပးပါတယ္။ သ႐ုပ္ပ်က္တာတို႔ လုပ္ရင္ေတာ့ မေကာင္းဘူးေပ့ါ” ဟု မွတ္ခ်က္ေပး ေျပာဆိုသည္။
အမိ်ဴးသမီး အ၀တ္အစား ဒီဇိုင္းသစ္ တစ္မိ်ဳး
ကခ်င္႐ိုးရာလုပ္ ဒီဇိုင္းအထည္မ်ားကို ကခ်င္႐ိုးရာ ေကာက္ သစ္ စားပြဲ၊ခရစ္စမတ္လရာသီႏွင့္ ႏွစ္သစ္ကူးပြဲစသည့္ အထူး ပြဲ ေန႔မ်ား နီးကပ္လာခ်ိန္တြင္ ယခင္ကထက္ ပိုမိုအေရာင္း သြက္ေလ့ရွိေၾကာင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ Shayi Fashion ဆိုင္မွ ဒီဇိုင္နာ ေဘာက္ဆန္က ယခုလိုဆိုသည္။
“ေဆာင္းတြင္းမွာ ပိုေရာင္းအားတက္တယ္။ ေဆာင္းတြင္းမွာ ပြဲပိုမ်ားေတာ့ပိုေရာင္းရတယ္၊ အခုေနာက္ပိုင္းအမ်ိဳးမ်ိဳး ရိွတာ ကိုး ဂ်က္ခုတ္ထည္တို႔ ေဆာင္းတြင္းမွာ ဝတ္ရတာအဆင္ေျပ တယ္ေလ။ ကခ်င္မိတ္ေတြကို စီးကြက္ထိုးတယ္၊ pattern ေတြပိုႂကြလာေအာင္ေပ့ါ” ဟု ေျပာသည္။ထို႔အျပင္ ယခုလို ကခ်င္အထည္မ်ားကို ဒီဇိုင္းထြင္ခ်ဳပ္ရာတြင္ အျခားအထည္ မ်ားထက္ ပိုမိုလက္၀င္ကာ ခ်ဳပ္ရသည္မွာ အခ်ိန္ပိုမိုယူရ ေၾကာင္း သူမက ဆုိသည္။
ကခ်င္မိတ္ (မကာ) တစ္ခုစီတြင္ ေလးနက္သည့္ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္မ်ားရွိေနရာ ထိုအဆင္မ်ားကို ဒီဇိုင္းထြင္ခ်ဳပ္လုပ္ရာတြင္ ကိုယ္တိုင္ေလ့လာကာ အထူးသတိထား ဒီဇိုင္းေဖာ္ခ်ဳပ္ရေၾကာင္း သူမက ယခုလို သတိေပးေျပာဆုိသည္။ “အမတို႔ေတာ္ေတာ္ ေလ့လာရတယ္။ သူ႔အဓိပၸါယ္လည္း မပ်က္ေအာင္၊ ႐ိုးရာလည္းမပ်က္ေအာင္၊ ေခတ္လည္း မီွေအာင္၊ ကခ်င္လူငယ္ျဖစ္ျဖစ္ လူႀကီးျဖစ္ျဖစ္ ရိုးရာကို တန္ဖိုးထားၿပီး ဝတ္ခိုင္းေစခ်င္တယ္။ လူငယ္ေတြလည္း မသိၾကေတာ့ ေလ့လာေစခ်င္တယ္။ တန္ဖိုးထားဝတ္ေစခ်င္တယ္” ဟု ေျပာဆိုသည္။
Yup ဆိုင္းအိန္ မွလည္း “ဥပမာ ကခ်င္အမ်ဳိးသား၀တ္ pattern ကို အမ်ိဳးသမီးဂါဝန္မွာ ကပ္လိုက္တာတို႔ တစ္ေခါက္ အမႀကံဳဖူးတယ္။ ဂါဝန္မွာခ်ဳပ္ေပးလိုက္တာ သူတို႔အေနနဲ႔က ဒါမျဖစ္သင့္ဘူး၊ သေဘာ မက်ဘူးေပ့ါ။ ႐ိုးရာမွာ အမ်ိဳးသားပဲ ဝတ္ၾကတယ္၊ မဝတ္သင့္ဘူးလို႔ ေျပာထားတာရွိတယ္” ဟု သူမအေတြ႔အႀကံဳကို ျပန္လည္ေျပာျပသည္။ လာမည့္ ၂၀၁၀ ဇန္နဝါရီ ၁၀-ရက္ေန႔သည္ (၆၃) ႏွစ္ေျမာက္ ကခ်င္ျပည္နယ္ေန႔ အထိမ္းအမွတ္ အျဖစ္ မေနာပြဲေတာ္ကိုက်င္းပျပဳလုပ္မည္ျဖစ္ရာ မေနာမယ္မ်ားအား ကခ်င္႐ိုးရာဝတ္စံုမ်ားျဖင့္ ဒီဇိုင္း အဆန္းမ်ားဝတ္ဆင္ကာ ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကမည္ျဖစ္သည္။
ထိုပြဲေတာ္မွာပင္ ကခ်င္မိတ္ (မကာ) အျပင္ ကခ်င္မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ား၏ ႐ိုးရာအ၀တ္အထည္မ်ားႏွင့္ အဆင္ဒီဇိုင္း ထြင္ ခ်ဳပ္လုပ္ထားသည့္ အ၀တ္အထည္မ်ားကိုလည္း ျပသသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း မေနာမယ္ေကာ္မတီဝင္ Yup ဆိုင္းအိန္ ကဆိုသည္။ ယခုလို ေခတ္ႏွင့္အညီ ကခ်င္႐ိုးရာအထည္ဆန္းမ်ားကို ဖက္ရွင္ဒီဇိုင္းထြင္ခ်ဳပ္လုပ္ကာ လူငယ္မ်ားအၾကား က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ၀တ္ဆင္လာၾကျခင္းကို လက္ခံ ႀကိဳဆိုသူမ်ားရွိသလိုပင္၊ တဖက္တြင္ ကခ်င္လူမ်ဳိးတို႔၏ ေခတ္အဆက္ဆက္ လက္ကမ္းလာခဲ့သည့္ ဓေလ့၊ ႐ိုးရာႏွင့္ ၀တ္စားဆင္ယဥ္မႈကို အႏွစ္ သာရ မပ်က္ ထိမ္းသိမ္းကာကြယ္သင့္ေၾကာင္း အဆိုျပဳသူမ်ားလည္း ရွိေနသည္။
“ေဆာင္းတြင္းမွာ ပိုေရာင္းအားတက္တယ္။ ေဆာင္းတြင္းမွာ ပြဲပိုမ်ားေတာ့ပိုေရာင္းရတယ္၊ အခုေနာက္ပိုင္းအမ်ိဳးမ်ိဳး ရိွတာ ကိုး ဂ်က္ခုတ္ထည္တို႔ ေဆာင္းတြင္းမွာ ဝတ္ရတာအဆင္ေျပ တယ္ေလ။ ကခ်င္မိတ္ေတြကို စီးကြက္ထိုးတယ္၊ pattern ေတြပိုႂကြလာေအာင္ေပ့ါ” ဟု ေျပာသည္။ထို႔အျပင္ ယခုလို ကခ်င္အထည္မ်ားကို ဒီဇိုင္းထြင္ခ်ဳပ္ရာတြင္ အျခားအထည္ မ်ားထက္ ပိုမိုလက္၀င္ကာ ခ်ဳပ္ရသည္မွာ အခ်ိန္ပိုမိုယူရ ေၾကာင္း သူမက ဆုိသည္။
ကခ်င္မိတ္ (မကာ) တစ္ခုစီတြင္ ေလးနက္သည့္ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္မ်ားရွိေနရာ ထိုအဆင္မ်ားကို ဒီဇိုင္းထြင္ခ်ဳပ္လုပ္ရာတြင္ ကိုယ္တိုင္ေလ့လာကာ အထူးသတိထား ဒီဇိုင္းေဖာ္ခ်ဳပ္ရေၾကာင္း သူမက ယခုလို သတိေပးေျပာဆုိသည္။ “အမတို႔ေတာ္ေတာ္ ေလ့လာရတယ္။ သူ႔အဓိပၸါယ္လည္း မပ်က္ေအာင္၊ ႐ိုးရာလည္းမပ်က္ေအာင္၊ ေခတ္လည္း မီွေအာင္၊ ကခ်င္လူငယ္ျဖစ္ျဖစ္ လူႀကီးျဖစ္ျဖစ္ ရိုးရာကို တန္ဖိုးထားၿပီး ဝတ္ခိုင္းေစခ်င္တယ္။ လူငယ္ေတြလည္း မသိၾကေတာ့ ေလ့လာေစခ်င္တယ္။ တန္ဖိုးထားဝတ္ေစခ်င္တယ္” ဟု ေျပာဆိုသည္။
Yup ဆိုင္းအိန္ မွလည္း “ဥပမာ ကခ်င္အမ်ဳိးသား၀တ္ pattern ကို အမ်ိဳးသမီးဂါဝန္မွာ ကပ္လိုက္တာတို႔ တစ္ေခါက္ အမႀကံဳဖူးတယ္။ ဂါဝန္မွာခ်ဳပ္ေပးလိုက္တာ သူတို႔အေနနဲ႔က ဒါမျဖစ္သင့္ဘူး၊ သေဘာ မက်ဘူးေပ့ါ။ ႐ိုးရာမွာ အမ်ိဳးသားပဲ ဝတ္ၾကတယ္၊ မဝတ္သင့္ဘူးလို႔ ေျပာထားတာရွိတယ္” ဟု သူမအေတြ႔အႀကံဳကို ျပန္လည္ေျပာျပသည္။ လာမည့္ ၂၀၁၀ ဇန္နဝါရီ ၁၀-ရက္ေန႔သည္ (၆၃) ႏွစ္ေျမာက္ ကခ်င္ျပည္နယ္ေန႔ အထိမ္းအမွတ္ အျဖစ္ မေနာပြဲေတာ္ကိုက်င္းပျပဳလုပ္မည္ျဖစ္ရာ မေနာမယ္မ်ားအား ကခ်င္႐ိုးရာဝတ္စံုမ်ားျဖင့္ ဒီဇိုင္း အဆန္းမ်ားဝတ္ဆင္ကာ ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကမည္ျဖစ္သည္။
ထိုပြဲေတာ္မွာပင္ ကခ်င္မိတ္ (မကာ) အျပင္ ကခ်င္မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ား၏ ႐ိုးရာအ၀တ္အထည္မ်ားႏွင့္ အဆင္ဒီဇိုင္း ထြင္ ခ်ဳပ္လုပ္ထားသည့္ အ၀တ္အထည္မ်ားကိုလည္း ျပသသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း မေနာမယ္ေကာ္မတီဝင္ Yup ဆိုင္းအိန္ ကဆိုသည္။ ယခုလို ေခတ္ႏွင့္အညီ ကခ်င္႐ိုးရာအထည္ဆန္းမ်ားကို ဖက္ရွင္ဒီဇိုင္းထြင္ခ်ဳပ္လုပ္ကာ လူငယ္မ်ားအၾကား က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ၀တ္ဆင္လာၾကျခင္းကို လက္ခံ ႀကိဳဆိုသူမ်ားရွိသလိုပင္၊ တဖက္တြင္ ကခ်င္လူမ်ဳိးတို႔၏ ေခတ္အဆက္ဆက္ လက္ကမ္းလာခဲ့သည့္ ဓေလ့၊ ႐ိုးရာႏွင့္ ၀တ္စားဆင္ယဥ္မႈကို အႏွစ္ သာရ မပ်က္ ထိမ္းသိမ္းကာကြယ္သင့္ေၾကာင္း အဆိုျပဳသူမ်ားလည္း ရွိေနသည္။
